Xezebî Xoza di bêtir zaf î la mala kî aya xezebi fek nêkewî. Xezebî xoza di vizêr cirîyayî û ero zî mêşti zî cirîyenî. Çew nêşîyawo beyonê onayenon ra biremo, yan zî vernî bider bigîro û peyser biaçarno, biedelno. Teyna xezebonê xozayi rê gay heme gonî hayig bibo. Asar derheqon sero gay terarekê ma hemini heqûmicid bibo, nî ki nêbeno. Bîxeyrba merdimî, gonîyê bîynî ino derheq di teyna tênê yînî şîyenî yînî asar cirîyayon ra hagîdar bikerî. Derheqdê xezebonê Xozayi di merdim bi zonaye û cerebon ra havili veyneno la sey terş û dewarî tênon ser di hagîdar nêbeno. Lakim dayika Xozayi merdim qet xo vîrî nêkerdo û yû kerdo wayêrê vîrî. Merdim şîyêno cerebonê xo ra toyî çîyon bimuso û ayo derheqî sero terarêkê xo biveyno û ki cirîya zî zafêr zerar nêveyno.
Xezeba ona asarini yew demedo verîn di şêronê daristonî serêyî ser di omeybî. A xezebi zî ina bî. Şêronê daristonî mîyon di veyşonêya gironi vecîyaybî. Ayo semed ra şêrê ayo honqarî omeybî pêser û waşti ki bi parsonê xo nê demeyî rê çarê veynî. Meclisê înîn seni ki abi, heme şêrî yewfek ra qîrrayîbî û vatibi ” yabo hesabon gure ma qiralî wîta yî la seki halê veyşonêyi ver ma omeyî daraxda xerabi û hima hima ma gîsti merenî. Eki ma havili serêdê xo nîkerî, ino vêr di dariston ki ma rê bibo goriston. ”Meclisê şêron veyşonêda xo sero çare geyrayox bi. Fikrê herkesî bi qîymet veynîyabi. Welewo kû meclîs di fikrî bêbinî zî erzîyaybî werte la fikrê asarînî zî goştarîyaybî. Fikronê ona asarînon cemat di eye nêdîybî. Ayîn ra çandin ma bîyarî zon,beno kû havila ayî vaton zî biba. Yînî ra toyî vateyê bêbînî înî bî. Çand keson ona yew proje erĵnabi. ” Bîrî ma meymunon ser di şîyerî û têpîşî” la zafî verba ayî vaton vecîyayî. Xetîbon verapersê ayî vatonê bêbinon dabi û projeyî sero wendoxî hagîdarî kerdîbî. Vatibi, “şima biçimonê xo ha veynenî meymunî perrênî daron ser û ma nêşîyenî şîyerî daron ser. Înîn ra toyîni behsî fîlon erdibi cemat la mîlê meclîsî hetê Fîlona şîyayîşî rê çinî bi. Seba kû Fîlî vîşî gird î, xetîbon ayo vêr birrnabi. Meclisî vatibi ” ona ya, ma ayîn di serî nêşonî.” Çina ra ma nişîyênî filon di serî şîyerî, têdima tona semedî zî azayonê meclisî rêz kerdibî. Xezalon ra yewî behs kerd û fikrê xo eşkera dîwanî rê erşawitibi. Meclis werîştibi ningon ser û vatox hagîdar kerdî! ”Vazdê yînî sey vayî yo, ma şêrî yew zî bider nêresênî. Hetê teyrona ma xo tadî sew yî firrênî, firrayişî zî xozayibara ma nêdevista. ”Projêwo kû nuştoxî tede vatibi, “wa şêrî bîrî ma mason tepişi” meclis di wanîyabi la ino projeyî meclis di rexbet nêveynabi. Pîrûni heyna têdir vatibi ki behr yan zî çem di mase tepiştiş karî ma nîyo! ”
Seredê herkesîya mijmewlî geyrayîbî û serêyê hemîn kenîyabi. Qalî mezgidê hergû şêrî di pêser bîybî, zerrîya yînî vatibi ki ma çi bikî û se bikî? Bêvengêyi mîyon ra yew şêrî pencê xo hewanabi û vatibi. Tewr rind ma gala gayon bikêrî. Yî xişnî asênî la ne pencê yînî penc î û ne zî didonê yînî didon î. Yî gorebê didonondê ma yî, qiflê ma qifldê yînî gore wo, ma ayîn rê bes î û ma ason heqdê yînî ra kû bîrî.Yî bi qelefet î la bê hûner î. Asabi ki projê Xetîbdê peyenî aqildê şêron hemin di çiringîyabi. Bêvengêya meclisî cerawi daybî xetîbî û xetîbê peyenî vateyê xo dibare kerdibi. ”Eki şima mi persî, ino gureyî beye bizonî. Şima asar yew vateyî rê vonî eye? “Şêron hemîn pencî xo berz kerdibi û bi vengê berzî reydir vatibi eye, beno.”
Hima aya gomi di cematî birr dabi û şêrî dekewtibî mişewre, mişewreyê xo kerdibi û terarêkê xo veynabi. Rojo bîn şêron çeher polon ra têreydir gala gayon kerdibi û şerrê şêron û gayon dest bide kerdibi. Welewo kû hesabê keye û kûçeyî pênêkewtibi. Hewadê vatişon gore gayî tira nêomeyêyî nêvecîyaybî. Rarvistêya yînî bîya û yînî zî verba dişmendê xo têreydir xoverodabi û galaneyarî rê bi gala xo verapersê yînî dabi û yî apey açarnaybî. Şêrî hewna neçarî mendibî, veng di vecîyayî bî. Şerrê gayon û şêron di çew serfîraz nêbibi. Rayna cematê şêron bestîyabi û yî omeybî yew ca û meclisê xo di xidar fikrîyaybî. Xetîbon vateyê xo hewna yew bi yew têdima rêz kerdibi, zafêr projeyî erzîyaybî meydonon. Toy dayon û girewteyon ra pey şêron yewna birr dabi. Seba kû zonayoxon, xetîbon vatibi, ma kû persa xo luyi zî fîynî. Meclisî vateyê xetîbon û zonayoxon eye kerdibi. Heyetê şêron şîybî berê luyi kutibi û persa xo luyi vistibî û luyi ra ardim waştibi. Luyi vatibi, asar gure ason o. Şima şêr î, qiralîyetê daristonon ha destê şima di yo. Eki sermîyonêya merga ki gayî tede çerenî şima bidî mi sew, ayo çax ez gureyê şima rar ra beno û peynî bider ono û şima rê beno çareyo binke.”
Qurriqurra pîzedê heyetîdê şêron bi, veyşoneyimehdê yînî di nêqursikî tadaynî. Heyetî yew fek ra luyi ca di eye kerdi. Luyi bêmaben dest bi kardê xonê neweyî kerdibi, ala sipîyi zî akerdibî û bêmaben hetê heyetidê gayona raymendibî. Yînî het resayiş di, sermîyonê gayon omeyîşê luyi erjyayê veynabi û erjnabi. Derheqdê dîyarîda inayi ra heyet hagîdarbi. Fendikeri dest bi fendonê xo kerdibi û vatibi. Sermîyonê erjeyeyî û elîerzî! Raşti ma vacî sew şêrî nerm î û bêveng î û şima ra zî zaf heskenî… Welakîm şima mîyon di ayo gayo kej esto, ayo gayo kej! Axxx gawo kej! Sew ayo kej û zer bentare di nêbîynî mabenê şima û bêmiradonê şêron ra awi nêvîyertînî. Wa ka şima û yî sey biraron û wayon têdir bivîyarrnî. Hilla ki şêrî ayo bêmiradê kejî veynenî muyê yînî sere di teli benî û gunîya yînî vazdê seredê yînî kena! Mehdê yînî aya hilli ayêyî wazêna. Şima yê mi kenî gayê kejî biderdî wa şîro û wa musibet zî beyntare ra hewabineyo. Heyetê Gayon xo mîyon di kewtibî mişewre û vateyê luyi sero aqil şoxilnabi û peynîyi di vateyê qasida fendkeri eye kerdibi û gayo kej heyetî dabi fendikeri û yayi girewtibi, berdibi. Mantixo ki heyetê gayon gurînabi ino bi. Seba xelasa ihindi gayon yew kej ma da sew se beno! Seki vacî, maro kû mi na nêkeweno wa hinzar serri bicûwîyo û dewron biromîyo. Gawo kej dabi şêron û şêron keyfon reydir seki malê pîrdê xo biwerî, têruçiknabi werdibi, yew mezeko pîl tede veyndabi.
Yew di rojî beyntare di vîyertibî luyi hewna sermîyondê gayon ser di ageyraybî û berî heyetî kutibi. Luyi rayna heyetê gayon dir vacorîyaybî û vatibi, gayînî! Bewnî şima ha veynenî dawaya şima û şêron birîyaya. Şima sey biraron û wayon ha zerrîba weşi têdir şonî û yenî la toyîna qalî werte di ha çengeleki kenî, vacîna ki axxx ino gawo çar esto, ino gawo çar! Ino çiqas ki wita bo sereyê şima dej ra hewa nênîyeno û şima nişîyenî yew cuwîyena asoni biromî. Gonê toyini ayo gayê çarî wazeno, bidî bider û tira bixelesî! Heyetê gayon hewna pêser bîyo û vatedê luyi sero rayna mişewre kerdo. Dima ra verapersê luyi dabi! Seba kû çerengca di gayî ason biçerî, wa yew bela seredê goyondê bîynon sereyî ser di nîro, qasidêya luyida dîyini vatedar dîy û waşteka yayi eye kerdibî û verapersî fendikeri dabi, gayo çar zî teslîmê şêron kerdibi.
Hîrê çeher rojon ra pey, luyi rayna ninga xo keyedê heyetê gayona ra vistibi û dima ra ino şîyayiş û omeyişê luyi dibare, hîrîbare, çeherbare dumnabi. Luyi hergû omeyişê xo di seba gayon vatedê xo na toyîna lufê neweyî panaynî. Semedo kû hertim yew çî nêvaca û vateyê yayi bêsol nêbo, binêkîca qala yayi cemat bîro lufi bi lufi sero panaynî. Ayo maben di luyi rêzila xo na waştişonê şêron derg kerdibî. Gawo kû boça yêyî derg a, waştibi û yînî zî dabi……. Ayo kû pirnika (vinîya) yêyî sipî bî wâştibi û yînî zî heyna dabi… Ayo kû boçvil o waştibi yînî zî dabi…. Ayo kû leng bi zî wazîyabi û yînî zî dabi…….. Fendikeri hergû dîyarîyi dima yew bi yew ga girewti û berdibi….. Çerengecayê gayon xalî verdabi. Hinî şêron çerengcadê gayon di loqtêzeki kerdinî û tede mezeki veydaynî. Dormare di bira hinî binateyê luyi zî nêyasabi…. Aya hilli ra dima hewce nêkerdibi ki hinî luyi bira biasa zî. Meydon şêron rê mendibi. Vate vateyê şêron bi. Qali yê yînî bî. Îradeyê gayon şikîyabi. Şêron çeregcayê gayon di cirît êştînî, hinî eşkera vatinî, ma komî biwazî sew, “gonê ma komî biwazo sew, şima gay ayêyî bidî ma û wa çew asonêya ma di kay nikero, aqil bioncî xo sere û vateyî war di meverdî, vatibi” şèron. Çerengca di tek û tuk gayî asaybî û yî zî seki sewsî dayo pirû recefîyaynî. Ti ma vaci yînî zî terson ver newba xo na mergî pawitinî, recefeyîşê yînî zî ayo semed ra bi. Ayî ki mendibî vati bi ”se bîynî ma gayo kej nêdaynî ” la hinî ma zaf erê mendî û gure gurî ra vîyerto. Wita di toyî vateyê verînon kî nêvacî sew kemonêyi aseno. Verînon vatibi ” darba ki kî bidî xo rû darûyê yayi çinî yo.”, “Şima şima benî sew tîfaqê xo merijnî.”, Gayî zayî û newe xo aqilîyayî”. Ez vono qey gay asar vateyî vîrdê mordemon di monî û mezgê mordemon di biçiringnî. Feki ki hewi yew donimi çewt bi, hinî raşt nêbeno. Aya çewtêyi xo dormare di sey yew raştêyi xo dono eyekerdiş û ino derheqî sero riki (înad) romeno. Peyena gayêyi asar yew çî yo!
Ina astoniki (çîroki) hozan û şanoger Bertolt Brekti ona vîrdê merdimî. Yêyî yew helbestê xo di raştaraşti ona asar yew çîy nuştbi.
”Nazîyon verîcûyî Kominîstî tepîştî, seba kû ez kominîst nîyo mi va mirî çi, ez biveng mendo!
Dima Yahudî radest girewtî berdî, seba kû ez Yahudî nêbîyo mi vengê xo nêvet!
Merdimo Demoqrat ki tepîşt berd mi va qey pawitişê inêyî mi kewto û mi vengê xo nêvet!
Wexto kû dewr ome mi hinî dormare di yewo kû wardo pay û mi rê paştî vecîyo hinî mendibi.
Inka şima zî durri û nurra xo ra biewnî! Ayo kû haqûhuquqdê şima dima mono û seba şima wardo pay yan zî veng veco cay esto?
Mala dewr nêro şima çewî!
Raşta qali ina ya sew, hal ino yo sew! DINYAYA GAYÊYI GONÎ ÇINÎ BA!!!
Ina mertewali “Çikolata Tadinda Hikayeler” ra açernîyaya!
Açarnayox: ALİ ÖZGEN
30/08/2023 Amedi