Kategori: Ziman

aug 31

HALÊ KIRDKÎYÊ ÊROYENÎ-Mamoste Hacî PÎRONIJ

Goma kû merdim kirdkî sero fikrîno gay vizêrê yêyî zî bigîro xo çimon ver. Hilla ki ma gedeyî bî ma dinya kird û zon zî kirdkî zonaynî.  Dewon di teyna kirdon dir kirdkî qalî nêbîynî, teyr û teburî dir, kerm û kêzon dir, verg û cinawiron dir, velg û vaşon dir, kerre û kuçon dir, dere û durxon dir, lay û rûyon dir zî qalî bîynî. Ma ki dekewtî şaristonon mîyon ma çîyîna ser ra bîyî. Ma wîtayon di dîy ki ma ra teber zî merdimî û zonî zî estî. Wendiş û veynayişê ma ki aver şi dinyaya ma zî Hemûyê bibînê…

aug 29

Nîqaşên Li Ser Kirdan/Zazayan – Mihemed Kurdî

Nîqaşên Li Ser Kirdan/Zazayan – Mihemed Kurdî Heke babet kurdên zaza! bin, bêgûman şer û nîqaşên giran jî pê re tên kirin. Vêca min jî nivîsandina vê mijarê ji bo xwe wek erkek netewî dît. Ez ê di nivîsara xwe de hewl bidim ku babetê û mebesta wê rave bikim. Nîqaşên li ser kurdên zaza di van rojên dawiyê de dîsa ketiye rojevê, bi taybet jî li ser çapemeniya civakî. Di derbarê babetê de hizrên cuda têne gotin, hindek alî dibêjin zaza ne kurd in û neteweyeke serbixwe û cuda ne, hindek dibêjin zazakî/kirdkî ne zaravayekî kurdî ye û zaza Hemûyê bibînê…

aug 18

DI DÎROKÊ DA PÊŞÇÊBÛNA ZIMANAN- Dilbêzarê Bêkes

Di cîhanê de, dîrok û temenê zimanan bi hejmara peyv û zaravayên wan tên pîvan. Lewma, di destpêka zimanan de nivîs tunebûye ku dîrok were nivîsîn. Ev rêbaz, wek di hin kanunên fizîkê de ku du tiştên dîyar hebûn û nirxê tiştek ne dîyar didin zanîn. Herwiha, ziman jî bi peyv û zaravayên wan dîroka temenî wan dîyar dibe. Di cîhanê de, ziman bi destpêka xwe heta hezar salan pişt re xwe dikemilîne. Piştî wê xwe kemilandina hezar salan, devok û zarava ji wan zimanan peyda dibin. Temenê wan devok û zaravayan jî di navbera çarsed û pênset salan da Hemûyê bibînê…

jul 27

Xeletiya Tê Spartin Ziman – Yaşar Eroglû

Min gelek caran bi riya weşanê li ser paşgira ‘van’ û bikaranîna wê ya şaş dîtinên xwe anîn ziman. Lê bikaranîna şaş hê jî berdewam e û ez ê careke din li ser mijarê û bi hin aliyên wê yên nîqaşê rawestim. Paşgira ‘van’ weke paşgirên din peyvçêker e. Bi serê xwe wateya wê nîn e lê dema li paş navdêrekê tê danîn navdêreke nû pêk tîne û wateyeke din li heyîna gotinên kurdî zêde dike û gencîneya kurdî berfireh dike. Ziman hêmayeke zindî ye. Lê zêde dibe, tê dizê, diguhere, vediguhere, hin hêma jê tên jibîrkirin, wate diguherînin, transforme Hemûyê bibînê…

jul 09

KURDÎ Û AXAFTINA BI ZIMANÊ BIYANÎ-Bahadîn Robar

Li gorî lêkolînên zanistî û encamên xebatên arkeolojîk pêşiyên kurdan ji berî zayîna Îsa 10 hezar salan li Mezopotamyayê ji jiyana koçberî derbasî jiyana dêmanî bûne. Ango derbasî serdema gund û çandiniyê bûne. Qewmên ku cara yekem gund ava kirine û çandinî ji xwe re kirine karê debarê bê guman protokurd (dapîr û bapîrên kurdan) in. Kurd ji destpêka gundewariyê li Zagrosan û Mezopotamyayê niştecih bûne. Mezopotamya herêmeke ji hemû aliyan ve gelek dewlemend e. Bi dar û daristanan, bi çem û robaran, bi deşt û zozanan û bi çiya û geliyan weke bihuştê ye. Heta di wê serdemê de Hemûyê bibînê…

jun 17

Di Derbarê Cînavka ”EW” de-Mihemed Kurdî

Peyvên ku di hevokan de cihê navdêran digrin re cînavk tê gotin. Cînavk ji bo cihê navdêran tên bikaranîn. Ango heke li cihê navê bingehîn bêjeyeke din hatibe nivîsîn ew cînavk e. Cînavk hemî taybetmendiyên navdêran digrin ser xwe. Cînavk ji sedî 15 bandorê li rastnivîsa kurdî dikin. Gelek cûreyên cînavkan hene. Bes ez dixwazim behsa cînavkên kesane yên xwerû bikim. Cînavkên kesane yên xwerû wiha ne: *Cînavkên Kesane Yên Xwerû* ”`Yên Yekjimar”` Ez ‌ Tu *Ew* ”`Yên Pirjimar”` Em Hûn *Ew* ‌ Weke hûn jî dibînin cinavka kesê sêyemîn a yekjimar û cînavka kesê sêyemîn a pirjimar jî bi Hemûyê bibînê…

jun 05

Mihemed Kurdî – Xeteriya li ser zaravayê kirdkî û berpirsiyara Kurdên Kurmanc.

Xeteriya li ser zaravayê kirdkî û berpirsiyara Kurdên Kurmanc. Ziman ne tenê alava ragihandin û têgihiştina di navbera mirovan de ye, di heman demê de xala herî girîngê ku netewan ji hevdu cuda dike jî ziman e. Her wiha  hişmendiya netewî jî bi rêka zimanî ava dibe. Ziman nirxek netewî ye û heyînîyek zindî ye, heta ku ziman hebe, netewe jî dê hebe, ger ziman tune bibe, netewe jî dê tune bibe. Her wiha ziman tixûbên netewan jî diyar dikin, heke zimanê netewekê heta kuderê bê axaftin , tixûbê welatê wê netewê jî heta wê derê ye, lewre parastina ziman, Hemûyê bibînê…