Kategori: Wêje

dec 04

Têngîz Siyabendî – Radyoya Yêrîvanê û Rojnameya Rya teze

«Radyoya Yêrîvanê û Rojnameya Rya Teze»   Radyoya Yêrîvanê Yêrêvan xeber dide, guhdarêd ezîz, bibihên xeberdana me bi zimanê kurmancî…” – Ev cumle, hê sala 1931-ê cara pêşîn bi lutfê Hecîyê Cindî û hevjîna wî Zeyneba Îvo bi Radyoya Ermenistanê belayî çar qulbê dinyayê bû. Cara yekemîn beşa radyoya kurdî ya Rewanê (Yêrîvan) di sala 1930-an dest bi xebata xwe dike û ji bo weşanê rojane nêzîkî saet û nîvek tê dayîn. Di salên 1950-an de beşa radyoya kurdî ya Ermenîstanê yekane bû ku çand û hunera kurdî bi zaravayê kurmancî diweşand. Di dehsalan de,bi milyonan kurdên cîhanê di heman Hemûyê bibînê…

dec 03

Kamran Simo Hedilî – Cin ji misîn derket

Cin ji misîn derket Îro bîranîneke min ya berî vêgavê bi salan hate bîra min. Sala hezar û nehsed û heftê û şeş yan jî heftê û heft bû. Demsal havîn bû û ez ji bajêr çûbûm gundê ku lê hatim dinyayê, û zarokiya min lê mirî. Çend sal derbas bûbûn jî ku me mala xwe anîbû bajarê Batmanê, lê ruhê min î sêwî li gundê Hedilê mabû. Li her firsendê min berê xwe dida bihuşta di xeyala xwe de. Min xwe li Hedilê azad û serbixwe hîs dikir. Lê li bajêr ez ne yê xwe bûm û min xwe Hemûyê bibînê…

dec 02

Têngîz Siyabendî -Afirandin û Pêşketina Alfabeya Kurdî Kurmancî li Ermenistana Sovyetê de (1921-1991)

Afirandin û Pêşketina Alfabeya Kurdî Kurmancî li Ermenistana Sovyetê de (1921-1991)  Pêşgotin Berî ku em li ser mijara lêkolîna xwe rawestin divê  em berê xwe bidin û bi kurtahî binihêrin ku ka Kurd kî ne. Kurd yek ji kevintirîn gelên dinyayê ne ku li rojhilata kevnar de li ser axa jiyane. Li vir lazim e  ku  bala xwe bidin ser wê yekê wekî gelek neteweyên din ku di gel kurdan jiyan dikirin  ji dîrokê wenda bûne an bi gelên din re asîmîle bûne. Di heman demê de kurdên bêwelat li hemberî zilm û zordariyên serdeman derketine û bi vî awayî Hemûyê bibînê…

nov 30

Şoreş Reşî -Gelo kroat (xirwat) kurdin?

Gelo kroat (xirwat) kurdin? Di van demên dawî de, di nava civaka me û medya civakî de min gelek caran bihîstîyê ku dibêjin: ”mîletê kroat, kurdin û ew jihev veqetîne!” Ji bo ku rastiyê meselê ji nêzik ve bibînim, hinek çavderîyan bikim û hinekê jî wesanîya xwe derxim îsal çûm Kroatîstanê. Gor zanyarîyên heyî, li ser navê xirwat teorîyên cuda hene û nav bi gelek curayan tê ser ziman: Wek Hrvatî/krawat/Kroat/Cruat û hwd. Li ser ve peyve, di belgeyeka ji sala 885 an de mayî ”Cruatorxvm” hatiyê nivîsîn lê tam nê zanîn ku wata wê çiyê û ji ku hatiyê. Hemûyê bibînê…

nov 29

Emîn Aksu – Gotar

CIYAWAZIYA VEGOTİNA EŞQ Û ŞEHWETÊ DI HELBESTA ŞÊHNEYA DÎNAN YA M. ZAHIR KAYAN DE Emin Aksu   Kurte Her hewldan li gor pêdiviya armancê di bîr û baweriya insen de peyda dibe û ligor encama armancê jî tê pêşxistin. Ango armaca me jî ji vê nivîsê ew e, em tarz û teknîkên di helbesta kurdî de diafirin, an jî hinekî xef mane derbixin holê, wan berhem û şairan li helbesthezan bidin naskirin. Teqez û teqez armanaca vê hewldana me ne dijîtiya kesan an jî biçûkxistina hûnera tu kesî ye, ji xwe ew hed û heqê me nîne em keda kesî Hemûyê bibînê…

nov 27

Kamran Simo Hedilî – Peyam

Peyam: Ew di pirtûka xwe ya bi navê Lorîna Pênûsê de sedema nav guhartina xwe wisa dibêje: ”…Ji xewna reşikê tirsê, bi şeqama pîrikê di tarîreşa seqema şevekê meha Sibatê ya 1955an de min bi girî çavên xwe vekir. Nav li min kirin, lê wateya wî wan jî nizanîbû. Navê min kirin Faruk. Divê ku ez wijdana xwe xirab nekim. Paşnav ne wan li min kir. Berî ez werim dinyayê reşikê tirsê paşnavên bi zimanê xwe watedar li herêmê belav kiribûn. Destûra bijartina paşnavê ji kesî re tune bû. Pêwîst bû her kes ji van paşnavan yekî li xwe bike. Hemûyê bibînê…

nov 18

Kamran Simo Hedilî: Têkiliya îlhamê û hêzên veşartî

Têkiliya îlhamê û hêzên veşartî Ji ber ku helbest, cureya wêjeyî yê herî kevn e, vê kevinbûna wê kiriye ku bibe mijara gelek rexnegir û zaneyan. Ji beşên din yê wêjeyê bêhtir, li ser hemû aliyên helbestê zaneyan serê xwe êşandiye. Li ser ziman, naverok, sembol, felsefe, muzîk, awayê nivîsandin û îlhama helbestê, lêkolînên berfireh hatine kirin. Zaneyên serdema pêşî digot, helbestvan li gel Xwedayên huner di têkiliyê de ne. Û wan digot, yên wan wisa xweşik didine peyvandin û van peyvên xweş bi wan didine gotin, Xwedayên huner in. Mirov nikarin gotinên wisa lihevhatî çêkin û bibêjin. Ev nêrîna Hemûyê bibînê…